Chociaż wszystkie te pojęcia dotyczą bardzo podobnych czynności, różnice pomiędzy nimi są olbrzymie, chociaż… niedostrzegalne gołym okiem. Wyjaśniamy, co to jest sanityzacja, o co chodzi w sterylizacji i kiedy wykonać dekontaminację. A na koniec porównujemy to wszystko z dezynfekcją.
Z tego artykułu dowiesz się:
Wszystkie cztery terminy są nazwami czynności, których celem jest usunięcie zagrożeń dla zdrowia, a nawet życia człowieka. Ale to jest praktycznie jedyny wspólny mianownik. Okazuje się bowiem, że zabiegi opisywane w dalszej części tego wpisu, różnią się nie tylko dokładnością, ale także źródłem usuwanych niebezpieczeństw. Dowiedz się więcej o tym, co na pewno nie jest dezynfekcją?
Co to jest sanityzacja?
Z całkiem dużą dozą prawdopodobieństwa można przyjąć, że sanityzację w Twoim mieszkaniu najczęściej… wykonujesz sam (lub że jeszcze częściej robi to Twoja piękniejsza połowa). Sanityzacja to po prostu sprzątanie, czyli usuwanie zarówno śmieci widocznych gołym okiem, jak i mikroorganizmów, które dostrzec można dopiero pod mikroskopem.
Środkami do sanityzacji są zatem środki myjące. Ale chodzi o powszechnie dostępne płyny, pianki, szampony czy mydła, które po prostu nanosi się na powierzchnię i następnie spłukuje. Natomiast preparaty, które w swoim składzie posiadają substancje biobójcze, są już środkami do dezynfekcji lub sterylizacji.
Sterylizacja – co to?
Sterylizacja to już profesjonalne usuwanie mikroorganizmów takich, jak:
– bakterie,
– wirusy,
– grzyby.
Drobnoustroje te usuwane są z powierzchni przedmiotów, z pomieszczeń oraz z zamkniętego w nich powietrza, a także z ciał ludzi i zwierząt.
Sterylizacja często jest mylona z dezynfekcją, ale podstawową różnicą jest skuteczność tych zabiegów: sterylizacja usuwa bowiem wszystkie mikroorganizmy. Potocznie jest nazywana wyjałowieniem, a przedmioty i pomieszczenia poddane tego rodzaju zabiegowi, stają się sterylne.
Do sterylizacji można użyć wielu metod, w tym także chemicznych i fizycznych. Na wielką skalę wyjaławianie stosowane jest w przemyśle medycznym oraz w placówkach służby zdrowia. Przeciętny Kowalski zazwyczaj nie potrzebuje jałowego pokoju z telewizorem czy sypialni. Tym bardziej, że owa jałowość będzie istnieć dopóki nikt do tych pomieszczeń nie wejdzie.
Czym jest dekontaminacja?
Dekontaminacja to kolejny termin często stosowany zamiennie z dezynfekcją. Jest to oczywiście błąd. Przedmiotem zabiegów tego rodzaju są już nie tylko mikroby, lecz praktycznie dowolne substancje, które mogą być dla człowieka szkodliwe i trujące. Dlatego właśnie dekontaminacja to usuwanie:
– drobnoustrojów i patogenów,
– substancji toksycznych,
– chemikaliów,
– skażeń biologicznych i radiologicznych,
– trucizn.
Co ciekawe, dekontaminacji mogą być poddawane zarówno przedmioty czy pomieszczenia, jak i organizmy żywe. Efekt w postaci likwidacji niektórych zagrożeń (zwłaszcza innych niż mikrobiologiczne) uzyskiwany jest przez zastosowanie substancji chemicznych, które są np. absorbentami. W odniesieniu do człowieka, dekontaminacja może polegać np. na wywołaniu wymiotów, których celem jest usunięcie z żołądka substancji trującej lub podanie antytoksyny (np. po ukąszeniu węża).
Dezynfekcja – na czym polega?
Dezynfekcja to chyba najpopularniejsza metoda walki niewidzialnymi zagrożeniami dla ludzi. Jej celem jest redukcja mikroorganizmów, czyli wirusów i bakterii oraz grzybów. Dezynfekcja nie zajmuje się usuwaniem trucizn, substancji chemicznych czy skażeń. Dotyczy wyłącznie zagrożeń mikrobiologicznych.
Na dodatek dezynfekcja nie powoduje sterylizacji pomieszczenia czy powierzchni. Jej efektem jest obniżenie liczebności drobnoustrojów do takiego poziomu, w którym nie stanowią one zagrożenia dla człowieka. Mogłoby zatem wydawać się, że zamiast dezynfekcji, lepiej zastosować sterylizację czy dekontaminację. Okazuje się jednak, że oba te zabiegi są drogie i czasochłonne, a ich efekty – krótkotrwałe. Natomiast regularnie wykonywana dezynfekcja zapewnia skuteczną ochronę przed zagrożeniami ze strony bakterii czy wirusów. Usuwa także alergeny, a niektóre z jej metod (ozonowanie) pozwalają przy okazji zlikwidować nieprzyjemne zapachy.