Pchły to pasożyty, które w dorosłej postaci odżywiają się wyłącznie krwią ssaków i ptaków. Uporczywy świąd po ich ugryzieniach okazuje się jednak błahostką w obliczu choroby, którą mogą zarazić nas te insekty. Sprawdź, jak niebezpieczne są pchły.

W tym artykule:

Jednym gatunkiem, który może żyć na ciele człowieka, jest pchła ludzka. Poprawa warunków życiowych oraz powszechny dostęp do bieżącej wody i środków czystości sprawiły, że w dzisiejszych czasach Pulex irritans jest spotykana sporadycznie. Czy to oznacza, że jesteśmy wolni od ryzyka zarażenia jedną z wielu chorób, które przenoszą pchły? Wcale nie. Dowiedz się, dlaczego.

Które pchły gryzą ludzi?

Najkrótsza odpowiedź na to pytanie brzmi: wszystkie. To prawda, że pchły dzielą się na gatunki, a ta kategoryzacja powiązana jest ściśle z preferencjami żywieniowymi. Występuje zatem pchła psia i kocia, szczurza, nawet krecia i jeszcze kilkadziesiąt innych rodzajów. Ale pamiętajmy, że bez względu na gatunek, że wszystkie pchły to wyjątkowo kosmopolityczne pasożyty.

Oznacza to, że z braku ulubionego żywiciela, zaczną żerować na innym ciepłokrwistym ssaku lub ptaku, który akurat znajdzie się w pobliżu. Właśnie dlatego całkiem spore ryzyko stwarzają pasożyty na co dzień zamieszkujące futra naszych czworonożnych przyjaciół. Jaja pcheł rozsiane mogą być po całym mieszkaniu, a młode osobniki aktywnie szukają żywicieli. Aby zaspokoić głód nie pogardzą ludzką krwią. Dlatego wytępienie pchły ludzkiej tylko nieznacznie zmniejszyło ryzyko zakażeń chorobami, przenoszonymi przez te pasożyty.

Jakie choroby przenoszą pchły?

Do większości zakażeń dochodzi w wyniku ugryzienia przez pchłę. W tym celu owad używa aparatu gębowego typu kłująco-ssącego, którym przebija skórę ofiary. Pchła może ssać krew nawet przez ponad dwie godziny bez przerwy. Przez cały ten czas istnieje ryzyko zakażenia jedną z wielu chorób, przenoszonych przez te insekty.

Tularemia po ugryzieniu pchły

Pchły są jednym z wielu wektorów tej ostrej choroby bakteryjnej. U ludzi oraz zwierząt wywołuje ona zapalenie płuc i może prowadzić do wystąpienia posocznicy. W przypadku zakażenia tularemią przez ugryzienia pchły, w miejscach żerowania insektów pojawiają się charakterystyczne wrzody. Choroba ta wciąż występuje w Polsce, zwłaszcza w zachodniej części kraju.

Ugryzienie pchły a zakażenie gronkowcem złocistym

W wyniku ugryzienia pchły do organizmu człowieka mogą się również dostać bakterie gronkowca złocistego. Infekcja przybiera rozmaite formy, od zmian skórnych, aż po zapelenie:

  • płuc,
  • mięśnia sercowego,
  • opon mózgowych,
  • żył

W skrajnych przypadkach prowadzi do rozwoju sepsy. Zakażenie rozwija się szybko szczególnie u osób o obniżonej odporności immunologicznej (małe dzieci, karmiące matki, osoby przewlekle chore, po operacjach, seniorzy).

Choroba kociego pazura

Szacuje się, że nosicielami bakterii, które wywołują tę chorobę, jest aż 80% kotów. Do zakażenia dochodzi w wyniku zadrapania przez zwierzę, ale bakterie przenoszą także pchły. Choroba kociego pazura charakteryzuje się przewlekłym powiększeniem węzłów chłonnych, bólem głowy oraz podwyższoną temperaturą. Zwykle objawy ustępują samoistnie, ale dopiero po 6 miesiącach. Infekcja może jednak przybrać postać rozsianą, w której atakuje również wątrobę, śledzionę i ośrodkowy układ nerwowy. Jednym z powikłań zakażenia rozsianego jest encefalopatia, przypominająca schizofrenię połączoną z drgawkami i zaburzeniami koordynacji ruchowej.

Dipylidoza, czyli tasiemiec psi

U dorosłego człowieka choroba ta przebiega zwykle bezobjawowo, ale u dzieci może powodować zaburzenia ze strony układu pokarmowego, problemy ze snem oraz utratę masy ciała. Pchły są nosicielami pośrednimi tasiemca. Do zakażenia dochodzi w wyniku połknięcia zainfekowanego insekta. W przypadku zwierząt ma to miejsce podczas czyszczenia futra. U ludzi choroba ta występuje bardzo rzadko i dotyka przeważnie dzieci; jest to jedna z tzw. “chorób brudnych rąk”.

Tyfus plamisty przenoszony przez pchły

Nazywana także durem plamistym lub wysypkowym choroba zakaźna przenoszona jest przez pchły, pasożytujące na szczurach oraz wszy. Tyfus zabija także zakażone insekty, które wydalają bakterie razem z kałem i wymiocinami. Człowiek zaraża się zwykle podczas ugryzienia, ale już samo wcieranie wydzielin zakażonych insektów (np. podczas drapania) wywołuje infekcję. Na szczęście współcześnie tyfus plamisty występuje rzadko i pojawia się wyłącznie w ubogich częściach Azji, Ameryki Południowej czy Afryki. W Europie ostatnie zachorowania miały miejsce w latach 60. ubiegłego stulecia.